Η σύγχρονη κουλτούρα και η στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας βασίζεται στην ιστορική παράδοση.
Τα βασικά χαρακτηριστικά ήταν και είναι:
- Η άμυνα έναντι των εξωτερικών προκλήσεων, η οποία τώρα μετατρέπεται σε μια γενική στρατηγική ανάπτυξης σε έναν μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο κόσμο.
- Παλαιότερα όσο και τώρα, όλες οι προσπάθειες υποτάσσονται στην επίλυση ενός προβλήματος – στην διατήρηση της ελευθερίας επιλογής πορείας υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Γενικά, η ανεξαρτησία να καθορίζει κανείς την πορεία της ανάπτυξής του.
- Η Ρωσία δεν έχει ποτέ «αιώνιους» εχθρούς. Η ιστορία των πρώτων αιώνων της κρατικής υπόστασης της Μόσχας μας έχει πείσει ότι ο σημερινός αδυσώπητος εχθρός μπορεί να γίνει μέρος του ρωσικού κράτους μεθαύριο. Καμία χώρα στον κόσμο, εκτός από την Ρωσία, δεν έχει βιώσει ποτέ την πλήρη απορρόφηση του πιο επικίνδυνου εχθρού της. Για παράδειγμα, για περισσότερα από 250 χρόνια, η Χρυσή Ορδή (μογγολικά φύλα) ήταν ένας τρομερός γείτονας. Ωστόσο, το 1504 η Ορδή έπεσε και μέσα σε 50 χρόνια σχεδόν όλοι οι λαοί και οι πόλεις της έγιναν ισότιμα μέρη του αναπτυσσόμενου ρωσικού κράτους και η αριστοκρατία τους συγχωνεύτηκε με την ρωσική.
- Και τέλος, οι ρίζες του ρωσικού «επιχειρησιακού κώδικα» ή του τρόπου διεξαγωγής πολέμου (διπλωματικού ή στρατιωτικού), βρίσκονται βαθιά στην ιστορία. Στην ιστορία της, η Ρωσία έχει κερδίσει λίγους πολέμους καταπονώντας όλες τις δυνατότητές της. Κατά κανόνα, η νίκη επιτυγχανόταν με μια μακρά περίοδο εξάντλησης του εχθρού, δημιουργώντας σταδιακά τη βάση για να συνειδητοποιήσει την απελπισία της αντίστασης. Η Χρυσή Ορδή ηττήθηκε κατά τη διάρκεια μιας σχεδόν αναίμακτης μάχης στον ποταμό Ούγκρα το 1480, και ο δεύτερος «αιώνιος» εχθρός, η Πολωνία, δεν ηττήθηκε σε μια αποφασιστική μάχη, αλλά υποβαθμίστηκε σε μια ασήμαντη θέση από την πίεση της ρωσικής εξουσίας για αρκετούς αιώνες.
Για την Ρωσία, το κύριο πράγμα δεν ήταν πάντα η φωτεινότητα της νίκης, αλλά η επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Επομένως, μεταξύ άλλων, η Ρωσία είναι πάντα ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις: οι πολιτικοί στόχοι υπερισχύουν πάντα των στρατιωτικών.
Επιπλέον, δεν μπορεί να ειπωθεί για την Ρωσία ότι η εσωτερική της πολιτική επηρεάζει την εξωτερική της πολιτική – απλώς είναι αλληλένδετες. Και κάθε μεγάλης κλίμακας δράση εξωτερικής πολιτικής στοχεύει στην επίλυση του προβλήματος της εσωτερικής ενοποίησης της κοινωνίας, προκειμένου να επιτευχθούν οι στρατηγικοί στόχοι της ανάπτυξής της σε ένα συγκεκριμένο στάδιο. Όπως και για τους πρίγκιπες της Μόσχας της πρώιμης περιόδου, η μάχη ενάντια στους ξένους αντιπάλους ήταν ένας τρόπος ενοποίησης των ρωσικών εδαφών.
Τώρα το γεωπολιτικό τοπίο γύρω από την Ρωσία αλλάζει ξανά, όπως σχολιάζεται. Η Δύση, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, παραμένει η πιο ισχυρή δύναμη, αλλά οι δυνατότητές της δεν είναι απεριόριστες. Η Κίνα αυξάνει την επιρροή της στον κόσμο, αλλά εξακολουθεί να προσπαθεί να διατηρήσει χαμηλό προφίλ. Η Ευρώπη, η οποία ιστορικά αποτελούσε την κύρια πηγή απειλής για τη Ρωσία, εγκαταλείπει την ιστορική σκηνή επειδή δεν μπορεί να δημιουργήσει την δική της εικόνα για το μέλλον. Η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν δημιουργήσει, σε αντιδιαστολή, μια τέτοια εικόνα. Επομένως, οι σχέσεις στο «τρίγωνο» θα καταστούν καθοριστικές για την παγκόσμια πολιτική τις επόμενες δεκαετίες. Επιπλέον και η Ινδία μπορεί να ενταχθεί στην γεωπολιτική αυτή «τρόικα»:
Εξακολουθεί να υστερεί όσον αφορά την ανάπτυξη, αλλά έχει επίσης το δικό της μοναδικό όραμα για το μέλλον.
Η Ευρώπη έχει πάψει να είναι το κέντρο της παγκόσμιας πολιτικής, αλλά εξακολουθεί να παραμένει στο επίκεντρό της, καθώς βρίσκονται ανάμεσα από Ρωσία και ΗΠΑ.
Από την άλλη, οι φιλικές σχέσεις της «Αρκούδας» με τους γείτονες στην Ανατολή είναι απαραίτητες για την ειρηνική ανάπτυξη της ρωσικής επικράτειας και του ρωσικού πληθυσμού. Ακριβώς αυτό, όπως φαίνεται, μπορεί να δημιουργήσει την υλική βάση για το πιο σημαντικό πράγμα σε οποιαδήποτε ρωσική εικόνα του μέλλοντος – την ευκαιρία να ακολουθήσει κανείς το δικό του μονοπάτι, τονίζεται.
Θα μπορέσει η Ρωσία να το κάνει;
