Η ανακάλυψη στο τύμβο Tadım κοντά στο Elazığ αντιπροσωπεύει την παλαιότερη γνωστή κατασκευή ναού στη λεκάνη του Άνω Ευφράτη, προσφέροντας πρωτοφανείς γνώσεις για τις θρησκευτικές πρακτικές των αρχαίων κοινοτήτων που κατοικούσαν σε αυτό το στρατηγικό σταυροδρόμι μεταξύ Μεσοποταμίας και Ανατολίας. Η ανασκαφή, υπό την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού σε συντονισμό με τη Διεύθυνση Μουσείου του Elazığ, αποκάλυψε ένα συγκρότημα που αμφισβητεί ριζικά την κατανόησή μας για την πρώιμη θρησκευτική αρχιτεκτονική στην περιοχή.
Μαζικές θυσίες εφήβων κοριτσιών, συνηθισμένες στην Τουρκία της Εποχής του Χαλκού
Η πιο εντυπωσιακή ανακάλυψη μέσα στο συγκρότημα του ναού ήταν ένα τελετουργικό κανάλι αίματος που περιείχε ανθρώπινα και ζωικά λείψανα, συνδεδεμένο με μια πέτρα βωμού σημαδεμένη από επανειλημμένες τομές από μαχαίρι. Αυτό το φρικιαστικό σύστημα αποστράγγισης διοχέτευε αίμα και σπλάχνα από θύματα θυσίας σε ένα βαθύ λάκκο, υποδηλώνοντας ιδιαίτερα οργανωμένες τελετουργικές πρακτικές. «Αυτή είναι η πρώτη περιοχή ναού στην πόλη και την περιοχή μας», εξήγησε ο Ahmet Demirdağ, Επαρχιακός Διευθυντής Πολιτισμού και Τουρισμού, μιλώντας στο Πρακτορείο Anadolu .
Ο τύμβος Tadım, ύψους 35 μέτρων, με διαστάσεις 210 επί 160 μέτρα, έχει αποκαλύψει αξιοσημείωτα στοιχεία πρώιμης θρησκευτικής αρχιτεκτονικής . Μέσα στο συγκρότημα του ναού, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τέσσερα βάθρα που πιθανότατα χρησιμοποιούνταν για την τοποθέτηση αναθημάτων, μια ιερή εστία και διάφορα τελετουργικά αντικείμενα που φωτίζουν τις πνευματικές πεποιθήσεις αυτών των αρχαίων κοινοτήτων.
Τα τελετουργικά αντικείμενα που ανακτήθηκαν περιλαμβάνουν κεραμικά τύπου Ναχιτσεβάν, σφραγίδες που χρησιμοποιούνταν σε γεωργικές συναλλαγές, αιχμές βελών, σφονδύλους για την παραγωγή υφασμάτων και, αξιοσημείωτα, ειδώλια κατασκευασμένα από πέτρα, πηλό και κόκαλο. Αυτά τα ειδώλια αντιπροσωπεύουν μερικές από τις πρώτες γνωστές μορφές συμβολικής θρησκευτικής έκφρασης στην περιοχή, προγενέστερες πολλών διάσημων θρησκευτικών χώρων.
Ο αρχαιολόγος Εργκίν Ντεμίρ σημείωσε ότι για την κατασκευή του ναού χρησιμοποιήθηκαν θεμέλια από μπάζα και τοίχοι από πλίνθους, μια τεχνική που παρείχε αντοχή τόσο στις φυσικές καταστροφές όσο και στην ανθρώπινη εισβολή. Η αρχιτεκτονική διάταξη υποδηλώνει πρώιμο πολεοδομικό σχεδιασμό με δομές σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, υποδεικνύοντας κοινόχρηστες συνθήκες διαβίωσης.
Αποδεικτικά στοιχεία για πρακτικές ανθρωποθυσίας
Η ανακάλυψη ενός καναλιού αίματος ευθυγραμμίζεται με τα αυξανόμενα στοιχεία για πρακτικές ανθρωποθυσίας στην Τουρκία της Εποχής του Χαλκού. Πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των μαζικών θυσιών εφήβων κοριτσιών στο Μπασούρ Χογιούκ, υποδηλώνουν ότι η τελετουργική θανάτωση ήταν πιο διαδεδομένη από ό,τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί.
Τα σημάδια από μαχαίρι στην πλάκα του βωμού υποδηλώνουν επαναλαμβανόμενη χρήση για θυσίες, ενώ το εξελιγμένο σύστημα αποστράγγισης καταδεικνύει προσεκτικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των επακόλουθων αυτών των τελετών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Arkeonews , αυτές οι τελετουργίες πιθανότατα περιελάμβαναν θύματα ανθρώπων και ζώων ως προσφορές σε θεότητες.
Η τοποθεσία του ναού κοντά στον ποταμό Ευφράτη τον τοποθετούσε σε ένα κρίσιμο πολιτιστικό σταυροδρόμι. Αυτή η στρατηγική τοποθεσία μπορεί να ενίσχυσε τη σημασία του ναού ως περιφερειακού θρησκευτικού κέντρου, προσελκύοντας προσκυνητές και ενισχύοντας τον ρόλο του στον πρώιμο σχηματισμό κρατών.
Αυτή η ανακάλυψη προηγείται σημαντικά πολλών διάσημων θρησκευτικών χώρων, τοποθετώντας την προέλευση της οργανωμένης λατρείας σε ναούς στην Τουρκία πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Ενώ το Γκιόμπεκλι Τεπέ παραμένει ο παλαιότερος γνωστός ναός στον κόσμο, ηλικίας 12.000 ετών, το συγκρότημα του Τύμβου Ταντίμ αποτελεί έναν κρίσιμο κρίκο στην κατανόηση του πώς εξελίχθηκαν οι θρησκευτικές πρακτικές κατά τη μετάβαση από τις κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στις γεωργικές κοινότητες.
Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι πριν από 6.000 χρόνια, στην περιοχή είχαν αναπτυχθεί εξελιγμένες θρησκευτικές ιεραρχίες, ικανές να οργανώνουν πολύπλοκες τελετουργίες που περιελάμβαναν ανθρωποθυσίες. Αυτές οι πρακτικές μπορεί να χρησίμευσαν για να νομιμοποιήσουν την αναδυόμενη κοινωνική διαστρωμάτωση και την πολιτική εξουσία, με τους θρησκευτικούς ηγέτες να ασκούν σημαντική εξουσία πάνω στη ζωή και τον θάνατο.
Οι συνεχιζόμενες ανασκαφές συνεχίζουν να αποκαλύπτουν στρώματα ιστορίας, με τους ερευνητές να πιστεύουν ότι ακόμη παλαιότερα ευρήματα βρίσκονται κάτω από τις τρέχουσες ανακαλύψεις. Όπως σημείωσε ο Demirdağ, «Πιστεύουμε ότι περαιτέρω ανασκαφές θα αποκαλύψουν ακόμη περισσότερα αρχαία ευρήματα που θα ωθήσουν την ιστορία της περιοχής ακόμη πιο πίσω».
Το συγκρότημα του ναού Tadım Mound αποτελεί απόδειξη της σκοτεινής πολυπλοκότητας των πρώιμων θρησκευτικών πρακτικών, όπου οι προσφορές αίματος στους θεούς πραγματοποιούνταν με τελετουργική ακρίβεια σε ειδικά κατασκευασμένες εγκαταστάσεις. Αυτή η ανακάλυψη προσθέτει ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ του πώς οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την τελετουργική θυσία ως εργαλείο κοινωνικού ελέγχου και πνευματικής έκφρασης.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
