Η αρχαία πόλη της Ελίκης, πρωτεύουσα της περιοχής της Αχαΐας, στις ακτές του Κορινθιακού Κόλπου στην Ελλάδα, σείστηκε επανειλημμένα από σεισμούς σε όλη την ιστορία της, αλλά οι κάτοικοί της πάντα έβρισκαν έναν τρόπο να ανακάμψουν.
Μια ομάδα Ελλήνων και Βρετανών ερευνητών έχει αφιερώσει περισσότερα από 30 χρόνια μελετώντας τα ερείπια αυτής της πόλης και των περιχώρων της, ανακαλύπτοντας πώς οι κάτοικοί της κατάφεραν να προσαρμοστούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο.
Η Ελίκη ιδρύθηκε την Εποχή του Χαλκού πριν από 5.000 χρόνια και έκτοτε έχει υποστεί τουλάχιστον έξι μεγάλους σεισμούς , περίπου έναν κάθε 300 χρόνια. Ο πιο διάσημος συνέβη το έτος 373 π.Χ., όταν ένας βίαιος σεισμός ακολουθούμενος από τσουνάμι βύθισε την πόλη κάτω από τα νερά. Αυτό το γεγονός ήταν τόσο εποικοδομητικό που καταγράφηκε σε πολλά αρχαία κείμενα.
Για αιώνες, πιστευόταν ότι η Ελίκη είχε εξαφανιστεί για πάντα, αλλά οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν δείξει ότι η πόλη ανέκαμψε ξανά και ξανά, αλλάζοντας τοποθεσία αλλά διατηρώντας την ταυτότητά της.
Πώς κατάφερε η Ελίκη να επιβιώσει από τόσες πολλές καταστροφές;
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Land , συνδύασε την αρχαιολογία, τη γεωλογία και την ψηφιακή τεχνολογία για να ανακατασκευάσει την ιστορία της Ελίκης. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μετά από κάθε σεισμό, οι κάτοικοι δεν εγκατέλειπαν την περιοχή , αλλά μετακινούνταν σε ασφαλέστερες περιοχές εντός της ίδιας παράκτιας πεδιάδας.
Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της Ελίκης επέλεγαν πάντα να επανεγκαθίστανται στην περιοχή, προσαρμόζοντας τον τρόπο ζωής τους στη γεωμορφολογία και τους φυσικούς κινδύνους κάθε εποχής , εξηγούν οι συγγραφείς.
Έτσι, μετά το τσουνάμι που βύθισε την πόλη το 373 π.Χ., την ξαναέχτισαν λίγα χιλιόμετρα δυτικότερα σε μια λιγότερο εκτεθειμένη περιοχή. Εκεί, οι αρχαιολόγοι βρήκαν εργαστήρια υφαντουργίας που καταδεικνύουν ότι η Ελίκη ανέκτησε την εμπορική της ευημερία και ότι οι κάτοικοί της υιοθέτησαν πιο ανθεκτικές τεχνικές κατασκευής, όπως πολυγωνικούς πέτρινους τοίχους, για να αποτρέψουν μελλοντικές καταρρεύσεις.
Η μελέτη χρησιμοποίησε ψηφιακά μοντέλα για να αναδημιουργήσει την εμφάνιση του τοπίου σε διαφορετικές περιόδους, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η στάθμη της θάλασσας, τα ιζήματα που αποτίθενται από ποτάμια και οι τεκτονικές κινήσεις. Με αυτά, οι ερευνητές μπόρεσαν να ανακατασκευάσουν τον τρόπο με τον οποίο η ακτογραμμή προχωρούσε ή υποχωρούσε μετά από κάθε σεισμό και πώς αυτό επηρέαζε την τοποθεσία της πόλης.
Για παράδειγμα, κατά την Εποχή του Χαλκού (γύρω στο 2100 π.Χ.), η Ελίκη βρισκόταν κοντά σε μια παράκτια λιμνοθάλασσα . Μετά από έναν σεισμό, η περιοχή πλημμύρισε και η πόλη θάφτηκε κάτω από ιζήματα, αλλά αιώνες αργότερα, κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, η στάθμη της γης είχε ανέβει αρκετά ώστε οι κάτοικοι να κατασκευάσουν έναν δρόμο πάνω από αυτό που κάποτε ήταν νερό.
Παρόλο που η Ελίκη τελικά εγκαταλείφθηκε στην Ύστερη Αρχαιότητα (5ος αιώνας μ.Χ.), οι ερευνητές ελπίζουν ότι η ιστορία της θα βοηθήσει να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε τις πόλεις μας σε σεισμικές ζώνες. Άλλωστε, όπως καταλήγουν οι συγγραφείς: Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν καλύπτουν την κατοίκηση στην περιοχή σε μια μακρά χρονολογική περίοδο, από την Εποχή του Χαλκού έως την Ύστερη Αρχαιότητα, και δείχνουν πώς οι κοινωνίες του παρελθόντος αλληλεπιδρούσαν με το περιβάλλον.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
