Με τον τρόπο αυτό μπορούν τόσο να διδαχθούν μουσική όσο και να συνοδεύσουν μία ορχήστρα. Έντεκα κωφά άτομα από τη Θεσσαλονίκη θα παρουσιάσουν την πρώτη συναυλία στην Ελλάδα από άτομα με απώλεια ακοής στις 20 και 21 Ιουνίου, συνοδεύοντας την Ορχήστρα Εφήβων του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (ΚΩΘ).
«Ρυθμός – η κοινή μας Γλώσσα» είναι ο τίτλος της πρωτότυπης συναυλίας του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, αλλά και η φράση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η προσπάθεια που ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου χρόνου. «Το έργο αποτελεί μια πρώτη συστημική και συμμετοχική δράση για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων και συνεχιζόμενων μουσικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, που θα ωφελήσει ιδιαίτερα τα άτομα με απώλεια ακοής, τα οποία μέχρι σήμερα δεν είχαν καμία ουσιαστική πρόσβαση στη μουσική και σε παρόμοιες πολιτιστικές δράσεις», δήλωσε ο διευθυντής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης Γεώργιος – Ιούλιος Παπαδόπουλος.
Η συγκεκριμένη δράση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Φίλοι της Μουσικής: Εκπαιδευτικά Προγράμματα 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης», που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. «Θελήσαμε να εμπλέξουμε μια ομάδα κωφών η οποία θα εκπαιδευόταν στα κρουστά όργανα, κλασικά και σύγχρονα, σε διάστημα επτά μηνών. Αυτό ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του ’24 και απλώθηκε μέχρι και τον Ιούνιο. Και για να τιμήσουμε την προσπάθεια των ανθρώπων που ανταποκρίθηκαν με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό σ’ αυτό το πρόγραμμα, παρουσιάζουμε το αποτέλεσμα αυτής της εμπλοκής με τον ρυθμό μέσα από δύο συναυλίες που διοργανώνουμε, η μία σε κλειστό χώρο και η άλλη σε ανοιχτό χώρο», πρόσθεσε ο κ. Παπαδόπουλος.
«Έχουν γίνει σε παρελθόν προσπάθειες να ενταχθούν οι κωφοί σε μουσικά προγράμματα, αλλά περισσότερο κάνοντας διερμηνεία σε στίχους ή σε χορωδίες. Έβλεπα ότι δεν υπάρχει ένα πλαίσιο που να το βιώσουν και να παράξουν μουσική. Οπότε στηριχτήκαμε πάνω σε αυτό και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια συνθήκη όπου θα διδαχθούν κρουστά, που νομίζω ότι είναι το όργανο που αντιλαμβάνονται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο», είπε από την πλευρά της η Άννα Γαλοπούλου η οποία είχε την έμπνευση για το συγκεκριμένο πρότζεκτ, το οποίο συντόνισε και οργάνωσε.
Αντίληψη του ρυθμού μέσα από δονήσεις και οπτικά ερεθίσματα
Την εκπαίδευσή τους πάνω στα κρουστά ανέλαβε ο διακεκριμένος καθηγητής κρουστών του ΚΩΘ Αλέξανδρος Ιωάννου και η απόφοιτη κρουστών του Ωδείου και μουσικοπαιδαγωγός Μαριάννα Ερκέκογλου, με τη βοήθεια της διερμηνέα νοηματικής γλώσσας Κωνσταντίνας Παπαγεωργίου. Οι κωφοί μαθητές, εκπαιδεύτηκαν να αντιλαμβάνονται τον ρυθμό μέσω των δονήσεων που παρήγαγαν όργανα όπως τύμπανα και κύμβαλα, καθώς και μέσω οπτικών ερεθισμάτων. Συγκεκριμένα, η μέθοδος περιλάμβανε την παρατήρηση των χειρονομιών του εκπαιδευτή, ο οποίος έπαιζε ταυτόχρονα με τους μαθητές, καθοδηγώντας τις κινήσεις τους με ακρίβεια. «Δεν είχα καμία δυσκολία επειδή ήταν κωφοί. Ήταν ακριβώς το ίδιο σαν να είχα αρχάριους μαθητές και αυτή ήταν η μόνη δυσκολία, ότι είχαμε πολύ λίγο χρόνο να μάθουν να παίζουν σχετικά καλά και να υλοποιήσουμε αυτή τη συναυλία», υπογράμμισε ο κ. Ιωάννου. Μάλιστα, σημείωσε ότι η ομάδα ονομάστηκε με πρωτοβουλία των μελών της Unsound, κάνοντας ένα λογοπαίγνιο με την ιδιάζουσα κατάσταση.
Ο Αλέξανδρος Ιωάννου επιπλέον ενορχήστρωσε τα μουσικά κομμάτια που θα ακουστούν, τα οποία είναι κλασικής και ροκ μουσικής, αναφέροντας ότι το δυσκολότερο κομμάτι ήταν αυτό του συντονισμού με τα μέλη της Ορχήστρας Εφήβων του ΚΩΘ. «Υπήρξε μια πολύ εποικοδομητική συνεργασία η οποία ξεκίνησε με μια γνωριμία, μια προσωπική παρουσίαση των μελών της κάθε ομάδας και συνεχίστηκε με την μουσική σύμπραξη των δύο ομάδων στις από κοινού μας πρόβες. Σε αυτές τις πρόβες αναπτύξαμε μη συμβατικούς τρόπους επικοινωνίας και συνεννόησης μέσω της μουσικής και ιδιαίτερα του ρυθμού. Ιδιαίτερο κέρδος αυτής της συνεργασίας κατά τη γνώμη μου υπήρξε η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η έμπνευση των ανθρώπινων προσαρμογών για την επίτευξη του κοινού μας στόχου», τόνισε από την πλευρά του ο Μαέστρος της Ορχήστρας Δημοσθένης Φωτιάδης, που θα διευθύνει την ορχήστρα, δημιουργώντας έναν μουσικό διάλογο ανάμεσα στον ήχο και το ρυθμό.
Παίρνοντας το λόγο ένα από τα μέλη της Unsound, ο Ζαχαρίας Μαργαριτίδης, εκπρόσωπος της Επιτροπής Νεολαίας της Ένωσης Κωφών Βορείου Ελλάδος, τόνισε πως το ερώτημα «πώς θα παίξουμε μουσική αφού είμαστε κωφοί;» απασχόλησε και τα ίδια τα μέλη της ομάδας. «Ξεκινήσαμε λοιπόν τα μαθήματα με τη βασική γνώση του τι είναι ρυθμός, χωρίς να έχουμε έρθει πρότερα σε επαφή με κάποιο όργανο. Μέσα σε όλους αυτούς τους επτά μήνες τελικά αποδεικνύεται ότι μπορούμε να παίξουμε όλοι και συγχρονισμένα και διαφορετικά πράγματα και με πάρα πολλή προσπάθεια και με ένα κοινό στόχο, τη συναυλία, καταφέραμε κάτι που στην αρχή μας φαινόταν άπιαστο», είπε χαρακτηριστικά.
Όπως ανέφεραν οι διοργανωτές, το πρόγραμμα «Ρυθμός, η κοινή μας γλώσσα» δεν είναι απλώς ένα καλλιτεχνικό εγχείρημα, αλλά μια υπενθύμιση ότι η μουσική, ως μορφή έκφρασης, δεν γνωρίζει αποκλεισμούς. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ένωση Κωφών Βορείου Ελλάδος, τον Σύλλογο Κωφών Βορείου Ελλάδος, τον Σύλλογο Νέων Κωφών Βορείου Ελλάδος ενώ παράλληλα υπήρχε η στήριξη της Ομοσπονδίας Κωφών Ελλάδος. Οι συναυλίες θα δοθούν την Παρασκευή 20 Ιουνίου στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ και στις 21 Ιουνίου στην αυλή του Βυζαντινού Μουσείου Θεσσαλονίκης στις 9 το βράδυ. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη, όμως απαιτείται κράτηση θέσης.
Βαρβάρα Καζαντζίδου – ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: pixabay