Η ταχύτητα και η συνέπεια με την οποία η Ιαπωνία ανέκαμψε πολιτικά και υλικά μετά την ήττα της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο , ξεπερνώντας τις τεράστιες καταστροφές από αεροπορικούς βομβαρδισμούς, δύο ατομικές βόμβες και μια σοβαρή δημογραφική διαρροή, είναι συχνά πηγή έκπληξης.
Μέρος αυτής της προσπάθειας οφειλόταν στον θεμελιώδη ρόλο που διαδραμάτισε μια σειρά παραδοσιακών εννοιών εμπνευσμένων από μια πραγματεία που γράφτηκε από τον ronin Miyamoto Μουσάσι, ένας από τους πιο διάσημους σαμουράι στην ιστορία, τον 17ο αιώνα. Ο τίτλος του είναι The Book of Five Rings .
Αυτό το βιβλίο παρουσιάζει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό ιδεών και πολεμικών τεχνών που, ωστόσο, έχουν πρακτικές εφαρμογές πέρα από το βασίλειο των πολεμιστών. Στην πραγματικότητα, κατά τη δύσκολη περίοδο που είναι γνωστή ως Sengo-Nihon (μεταπολεμική, κατανοητή από το 1945 έως το τέλος της εποχής Shōwa, δηλαδή τη βασιλεία του αυτοκράτορα Hirohito, ο οποίος πέθανε στις αρχές του 1989), υιοθετήθηκε από κάθε είδους άτομα στην καθημερινή και επαγγελματική τους ζωή (τόσο σε στοιχειώδεις όσο και σε θέσεις υψηλής εξειδίκευσης).
Γιος φημισμένου ξιφομάχου, έμεινε ορφανός πολύ νωρίς και κατά την παιδική του ηλικία, δημιούργησε πολλούς θρύλους για μια έμφυτη μαχητική ικανότητα, που αποδόθηκε με την πρώτη του μονομαχία σε ηλικία δεκατριών ετών. Ποτέ δεν έχασε έναν αγώνα , παρά το γεγονός ότι ταξίδευε από μέρος σε μέρος για να κερδίσει τα προς το ζην με αυτόν τον τρόπο και να αμφισβητήσει δεκάδες μονομαχίες. Ενίσχυσε την αύρα του αήττητου πολεμιστή νικώντας κάθε σαμουράι και κύριο που τον προκαλούσε.
Ως ronin (περιπλανώμενοι σαμουράι), και όταν η ηλικία άρχισε να τον βαραίνει, αποφάσισε να γράψει τις γνώσεις του, αποκηρύσσοντας την προηγούμενη άρνησή του να ιδρύσει ένα kenjutsu σχολείο (To kendo (剣道 kendō, κατά λέξη “η οδός του σπαθιού”) είναι μια σύγχρονη ιαπωνική πολεμική τέχνη η οποία προέρχεται από τη σπαθασκία (kenjutsu) και χρησιμοποιεί σπαθιά από μπαμπού (shinai) και προστατευτική πανοπλία (bōgu), για να μπορέσει να μεταδώσει το στυλ αυτής της πολεμικής τέχνης σε άλλες γενιές.
Ο Μουσάσι, αποσύρθηκε το 1643 στη σπηλιά Ρεϊγκάντο, στο όρος Κίμπου του νησιού Κιουσού, για να ζήσει ως ερημίτης για τις υπόλοιπες μέρες του. Εκεί, σχεδόν ταυτόχρονα, έγραψε τα δύο έργα που αποτελούν τη σύνθεση της σκέψης του. Το ένα είναι το Dokkōdō («Ο δρόμος της μοναξιάς»), το οποίο τελείωσε μια εβδομάδα πριν από το θάνατό του τον Μάιο του 1645 και περιέχει είκοσι ζωτικής σημασίας εντολές αφιερωμένες στον αγαπημένο του μαθητή, τον Terao Magonojo, ο οποίος έγινε επίσης διάσημος ξιφομάχος.
Το άλλο είναι το Go-rin no sho , «The Book of Five Rings». Αφιερώθηκε επίσης στον Magonojo, ο οποίος όμως έκαψε το πρωτότυπο, πιθανότατα κατόπιν εντολής του κυρίου του.
Σε κάθε περίπτωση, το περιεχόμενο επέζησε μέσω αντιγράφων, και όπως είδαμε, ακόμη και σε εποχές τόσο διαφορετικές όπως η σημερινή, παραμένει εκπληκτικά επίκαιρο, σε σημείο που χρησιμεύει ως εγχειρίδιο αναφοράς στον επιχειρηματικό κόσμο γιατί, τελικά, μπορεί να θεωρηθεί ως πρόδρομος των βιβλίων αυτοβοήθειας, ανάπτυξης και προσωπικής βελτίωσης.
Ο ίδιος ο Musashi εξηγεί στο κείμενο ότι οι διδασκαλίες που παρουσιάζονται είναι χρήσιμες τόσο για μονομαχίες όσο και για μάχες, και ότι κάθε προσταγή είναι περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ένα σημείο εκκίνησης που πρέπει να διερευνηθεί και να διερευνηθεί περαιτέρω από τον αναγνώστη, ο οποίος δεν πρέπει να περιοριστεί στο να το μάθει θεωρητικά. Αυτή η προσέγγιση της προσαρμόσιμης και επεκτάσιμης στρατηγικής συχνά παρασύρει τον κόσμο του μάρκετινγκ στην Ιαπωνία, ο οποίος την εφαρμόζει στις εκστρατείες τους προεκτείνοντας την αρχική του στρατιωτική φύση.
Το Go-rin no sho , όπως αναφέραμε, είναι μια στρατιωτική πραγματεία που ορίζει τον πολεμιστή ως συνδυασμό μαχητή, στρατηγού, καλλιτέχνη, τεχνίτη, συγγραφέα και φιλοσόφου. Η κύρια ιδέα του, ληφθείσα από τις προαναφερθείσες ανατολικές θρησκείες, είναι ότι μια μάχη περιλαμβάνει διαφορετικά στοιχεία, όπως και διαφορετικά φυσικά στοιχεία στη ζωή. Ως εκ τούτου, η εργασία διαρθρώνεται σε πέντε κεφάλαια που αναφέρονται σε αυτά τα στοιχεία της φύσης.
Το πρώτο είναι το The Earth Scroll , το οποίο χρησιμεύει ως εισαγωγή και αναλύει μεταφορικά τις πολεμικές τέχνες, την ηγεσία και την εκπαίδευση σαν να ήταν η κατασκευή ενός σπιτιού. Εδώ είναι επίσης που εξισώνει την εκμάθηση του στρατιωτικού επαγγέλματος με άλλα, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία σε αυτό του ξυλουργού γιατί στη φεουδαρχική Ιαπωνία, όπου τα σπίτια ήταν ξύλινα, αυτό ήταν θεμελιώδες. Ωστόσο, ο Musashi ήταν πολεμιστής και εξηγεί επίσης ποια όπλα (σπαθί, naginata , δόρυ, τόξο) είναι κατάλληλα για κάθε περιβάλλον και στιγμή, αν και κάποιος πρέπει να ξέρει πώς να τα χειρίζεται όλα.
Ο κύλινδρος της Γης τελειώνει με εννέα πρακτικές αρχές που πρέπει να έχουν υπόψη οι σαμουράι για να αναπτύξουν τις στρατηγικές τους, οι οποίες πρέπει να συνδυαστούν με τις είκοσι μία πνευματικές αρχές που περιέχονται στο προαναφερθέν Dokkōdō . Στη συνέχεια προχωρά στο δεύτερο βιβλίο, The Water Scroll , στο οποίο περιγράφει το Ni-ten ichi-ryu , ή «Δύο ουρανοί, ένα στυλ», με μερικές βασικές τεχνικές και αρχές για την επίτευξη της νίκης: θέσεις σώματος, λαβή σπαθιού, χρονομέτρηση κλπ. Όλα πρέπει να γίνονται με την ίδια ρευστότητα νερού, εξ ου και ο τίτλος.
Ο τρόπος για να φτάσετε στην ιδανική κατάσταση, εξηγεί, είναι μέσα από τις πέντε σωστές στάσεις φρουράς για την περίφραξη, οι οποίες πρέπει να κατακτηθούν όλες για να μην βασίζεστε αποκλειστικά σε μία. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, θα υιοθετηθούν σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, όπως αφηγείται το τρίτο βιβλίο, The Fire Scroll , το οποίο μιλά για τη θερμότητα της μάχης και την προσαρμογή στις περιστάσεις της.
Σε αυτό το τρίτο κεφάλαιο περιγράφει λεπτομερώς τρεις μεθόδους για την πρόβλεψη των κινήσεων του εχθρού: το ken no sen (αναλαμβάνει την πρωτοβουλία στην επίθεση), το tai no sen (προσποιούμενο αδυναμία στον αντίπαλο να αναλάβει την πρωτοβουλία και την αντεπίθεση αιφνιδιαστικά) και tai tai no sen (αντιδρώντας όταν η πρωτοβουλία είναι ταυτόχρονη. Αναφέρεται επίσης στη σημασία του χρονισμού και του συγχρονισμού, κάτι που ο Ναπολέων θα επαναδιατύπωνε δύο αιώνες αργότερα.
Το Wind Scroll , το τέταρτο, έχει έναν τίτλο που παραπέμπει στο στυλ (το οποίο είναι γραμμένο με τους ίδιους χαρακτήρες με τη λέξη “άνεμος”) και περιέχει μια συγκριτική κριτική σε διάφορες σχολές ξιφασκίας επειδή είναι ξεπερασμένες, επισημαίνοντας τη δική του ως πιο πρωτοποριακή και αγνή. Υπάρχει επίσης ένα λογοπαίγνιο στο τελευταίο κεφάλαιο, The Void Scroll , καθώς αυτός ο όρος είναι γραμμένος όπως ο «παράδεισος» και ο Musashi τον θεωρεί την ουσία της στρατιωτικής τακτικής: η κορυφή του πολεμιστή είναι να αδειάσει το πνεύμα του στη μάχη και να παλέψει ενστικτωδώς, χωρίς σκέψη.
photo: pixabay
