Σε κήπους λίγα μέτρα από τον καθεδρικό ναό του Λέστερ, οι αρχαιολόγοι έκαναν μια ανησυχητική ανακάλυψη. Οι ανασκαφές τους αποκάλυψαν έναν στενό κατακόρυφο άξονα γεμάτο με τα λείψανα 123 ανδρών, γυναικών και παιδιών.

Είναι ένας από τους μεγαλύτερους t;afoyw που έχουν ανασκαφεί ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο, με μεταγενέστερες έρευνες να δείχνουν ότι τα πτώματα πετάχτηκαν εκεί πριν από περισσότερα από 800 χρόνια, στις αρχές του 12ου αιώνα.

Ωστόσο, οι λόγοι για τους οποίους έβαλαν τα πτώματα σε αυτό το μικροσκοπικό, αρχαίο φρεάτιο παραμένουν ένα μυστήριο.

«Τα οστά τους δεν δείχνουν σημάδια βίας – κάτι που μας αφήνει δύο εναλλακτικούς λόγους για αυτούς τους θανάτους: την πείνα ή τον λοιμό», δήλωσε ο Μάθιου Μόρις, υπεύθυνος έργου στις αρχαιολογικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου του Λέστερ. «Αυτή τη στιγμή, ο λοιμός είναι η κύρια υπόθεση εργασίας μας».

Οι ανασκαφές του Morris και των συναδέλφων του υποδηλώνουν ότι τα πτώματα τοποθετήθηκαν στο φρεάτιο σε τρεις αποθέσεις. «Φαίνεται σαν διαδοχικά φορτία πτωμάτων να μεταφέρθηκαν και στη συνέχεια να ρίχτηκαν μέσα σε αυτό, το ένα φορτίο πάνω στο άλλο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα», είπε. «Όσον αφορά τους αριθμούς, οι άνθρωποι που τοποθετήθηκαν εκεί πιθανότατα αντιπροσώπευαν περίπου το 5% του πληθυσμού της πόλης».

Η ανακάλυψη της μαζικής ταφής παρέχει μια ζωντανή εικόνα της ζωής στην Αγγλία πριν από περισσότερους από οκτώ αιώνες, είπε ο Morris. «Έχουν βρεθεί και άλλες ταφές στην περιοχή, αλλά αυτή είναι η μεγαλύτερη. Στην πραγματικότητα, και μόνο η προσπάθεια να βρεθούν συγκρίσιμες ταφές οπουδήποτε στη χώρα αποδεικνύεται πολύ δύσκολο».

Τα Αγγλοσαξονικά Χρονικά αναφέρουν επανειλημμένα μεγάλους λοιμούς και πυρετούς, σοβαρή θνησιμότητα και άθλιους θανάτους από πείνα και λοιμό στην Αγγλία από τα μέσα του 10ου αιώνα έως τα μέσα του 12ου αιώνα, είπε ο Morris. «Αυτή η μαζική ταφή ταιριάζει σε αυτό το χρονικό πλαίσιο και παρέχει φυσική απόδειξη του τι συνέβαινε τότε σε ολόκληρο το έθνος».

Η ανακάλυψη της μαζικής ταφής είναι το αποτέλεσμα μιας απόφασης να χτιστεί ένα νέο κέντρο εκμάθησης κληρονομιάς στον καθεδρικό ναό. Πριν από δώδεκα χρόνια, το σώμα του Ριχάρδου Γ’ βρέθηκε κάτω από έναν κοντινό χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και στη συνέχεια θάφτηκε στον καθεδρικό ναό, προκαλώντας δεκαπλάσια αύξηση του αριθμού των επισκεπτών . Για να αντιμετωπιστεί αυτή η εισροή, ένα νέο κέντρο που υποστηρίζεται από το Εθνικό Ταμείο Κληρονομιάς της Λοταρίας εγκρίθηκε για κατασκευή στον κήπο του καθεδρικού ναού, πρώην νεκροταφείο, μετά από πλήρη αρχαιολογική έρευνα.

Αυτό έχει πλέον ολοκληρωθεί από τον Morris και τους συναδέλφους του. Στον κήπο, αποκάλυψαν τα λείψανα 1.237 ανδρών, γυναικών και παιδιών, από αυτούς που θάφτηκαν τον 19ο αιώνα μέχρι εκείνους που ενταφιάστηκαν στις αρχές του 11ου αιώνα.

Κάτω από αυτές τις ταφές, η ομάδα βρήκε στοιχεία για αγγλοσαξονικές κατοικίες και, πιο κάτω, ένα ρωμαϊκό ιερό. Αλλά το πιο εντυπωσιακό από όλα ήταν το μικρό κατακόρυφο ταφικό φρεάτιο που ανακαλύφθηκε στη μία πλευρά της ανασκαφής: η ταφή λάκκου που περιείχε τα λείψανα 123 ατόμων.

Αρχικά, η ομάδα υπέθεσε ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν πεθάνει κατά τη διάρκεια του Μαύρου Θανάτου, του ξεσπάσματος της βουβωνικής πανώλης που έπληξε την Αγγλία το 1348 και η οποία πιστεύεται ότι σκότωσε το ένα τρίτο και το μισό του πληθυσμού.

«Αρχικά πιστεύαμε ότι αυτό θα ήταν η πρώτη απόδειξη της άφιξης του Μαύρου Θανάτου στο Λέστερ», είπε ο Morris. Στη συνέχεια, η ομάδα έλαβε τα αποτελέσματα των δοκιμών χρονολόγησης με ραδιενεργό άνθρακα των οστών από το λάκκο. Αυτά έδειξαν ότι τα πτώματα είχαν πεταχτεί εκεί σχεδόν 150 χρόνια νωρίτερα, γύρω στις αρχές του 12ου αιώνα.

«Αυτό ήταν εκπληκτικό», παραδέχτηκε ο Morris. «Δεν έχουμε ιδέα, προς το παρόν, τι μπορεί να προκάλεσε μια τόσο τεράστια αιτία θανάτου. Από όσο γνωρίζουμε, η βουβωνική πανώλη έφτασε στις ακτές μας μέχρι το 1348. Ποια ήταν λοιπόν η αιτία των μαζικών θανάτων που συνέβησαν τότε;».

Για να βρει απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, η ομάδα του Λέστερ έστειλε δείγματα από τα σώματα στο λάκκο σε γενετιστές στο Ινστιτούτο Francis Crick στο Λονδίνο, προκειμένου να αναζητήσουν ιούς, βακτήρια ή παράσιτα που μπορεί να προκάλεσαν την λοίμωξη που έπληξε το Λέστερ.

«Ήταν ξεκάθαρα ένα καταστροφικό “τσουνάμι” θανάτων που έχει απήχηση στα πρόσφατα γεγονότα, ιδιαίτερα στην πανδημία του Covid», είπε ο Morris. «Αλλά είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι υπήρχε ακόμη κάποια μορφή πολιτικού ελέγχου σε εξέλιξη. Υπήρχε ακόμα κάποιος που τριγυρνούσε με ένα καρότσι και μάζευε πτώματα. Αυτό που βλέπουμε από τη μελέτη των σορών στο λάκκο δεν δείχνει ότι δημιουργήθηκε σε κατάσταση πανικού».

Πρόσθεσε: «Επίσης, δεν υπήρχαν ενδείξεις για ρούχα σε κανένα από τα πτώματα – ούτε πόρπες, καρφίτσες, τίποτα που να υποδηλώνει ότι επρόκειτο για ανθρώπους που έπεφταν νεκροί στο δρόμο πριν συλλεχθούν και πεταχτούν.

«Στην πραγματικότητα, υπάρχουν σημάδια ότι τα άκρα τους ήταν ακόμα ενωμένα, κάτι που υποδηλώνει ότι ήταν τυλιγμένα σε σάβανα. Έτσι, οι οικογένειές τους μπόρεσαν να προετοιμάσουν αυτά τα πτώματα για ταφή προτού κάποιος από μια κεντρική αρχή τα μαζέψει για να τα μεταφέρει στην ταφή».

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ

photo: pixabay