Ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε, αστειεόμενος, την επιθυμία των ΗΠΑ να τεθεί υπό έλεγχο, μεταξύ άλλων, η Διώρυγα του Παναμά, με τον Πρόεδρο Χοσέ Ραούλ Μουλίνο να σπέυδει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να τονίσει ότι «κάθε τετραγωνικό μέτρο» του καναλιού «ανήκει στον Παναμά και θα συνεχίσει να ανήκει στον Παναμά». «Θα το δούμε αυτό!» απάντησε ο Τραμπ.
Ποια είναι η σημασία του Καναλιού;
Αντιπροσωπεύει περίπου το 6% του συνόλου του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.
Στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό, η Διώρυγα του Παναμά έχει λειτουργήσει ως βασικό οικονομικό και στρατηγικό choke point για περισσότερο από έναν αιώνα, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρόνου υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ.
Διασχίζεται με πλοίο σε μόλις 8-10 ώρες, το μέγα κανάλι μήκους 81,5 χιλιομέτρων και πλάτους 33-150 μέτρων εξασφαλίζει στον Παναμά περίπου 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε τέλη διέλευσης.
Το κανάλι άνοιξε το 1914 μετά από μια δεκαετία κατασκευής υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ απέκτησαν τον έλεγχο της Ζώνης της Διώρυγας του Παναμά ως παραχώρηση το 1903, αφού αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Παναμά από την Κολομβία, κρατώντας τον μέχρι το 1999 – όταν μεταφέρθηκε πίσω στον Παναμά σύμφωνα με τους όρους μιας συνθήκης του 1979, που επιτεύχθηκε εν μέρει χάρη στους φόβους των ΗΠΑ για την αυξανόμενη σοβιετική επιρροή στην Λατινική Αμερική. Οι ΗΠΑ διατήρησαν το δικαίωμα να φρουρούν το κανάλι επ’ αόριστον.
Το κανάλι έχει αποδειχθεί τόσο επιδραστικό στην παγκόσμια ναυτιλία που οδήγησε στην δημιουργία της δικής του κατηγορίας πλοίων μπαλκ κάριερ – γνωστά ως Panamax – με χωρητικότητα φορτίου 60.000-80.000 τόνων.
Γιατί ο Τραμπ είπε όσα είπε;
Ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος Ρεπουμπλικανός που επέκρινε τη συνθήκη του 1979, με τον Ρόναλντ Ρίγκαν να το κάνει στην προεκλογική εκστρατεία του 1976 και του 1980, αλλά εγκατέλειψε την ιδέα αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Ο Τραμπ «έκανε απλώς ένα αστείο» και δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος για τις ΗΠΑ να αποκαταστήσουν ουσιαστικά τον έλεγχό τους στη Διώρυγα του Παναμά, δήλωσε στο Sputnik ο βετεράνος ειδικός σε γεωπολιτικές υποθέσεις και εμπορική πολιτική Thomas Pauken II.
Εκτός από την «υπερβολική αντίδραση» των μέσων ενημέρωσης και των ανώτερων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του Παναμά, η συζήτηση του Τραμπ για την διώρυγα ξεκίνησε, προκειμένου να αντιμετωπίσει η υπερχρέωση των αμερικανικών πλοίων-φορτηγών, με τις σκληρές απειλές του να αποσκοπούν στο να δει «αυτές τις τιμές να πέφτουν», εξετάζοντας παράλληλα εάν οι εμπορικοί ανταγωνιστές των ΗΠΑ, ιδιαίτερα η Κίνα, τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης, είπε ο Πάουκεν.
«Είναι πραγματικά μια απλή περίπτωση να θέλεις να διαπραγματευτείς χαμηλότερες τιμές για τα έξοδα αποστολής και μετά να κάνεις ένα αστείο για το πώς η Αμερική μπορεί υποτίθεται να προσπαθήσει να καταλάβει τον έλεγχο της Διώρυγας Ελέγχου του Παναμά και να το αναλάβει. Φυσικά, όλοι όσοι έχουν κοινή λογική, συμπεριλαμβανομένων των διπλωματών, μέσων ενημέρωσης, ακόμη και ειδικών νομικών, πρέπει να γνωρίζουν ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να αναλάβει τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά εάν ο Παναμάς αρνηθεί να το επιτρέψει», τόνισε ο παρατηρητής.
Το κανάλι θα μπορούσε να γίνει hotspot για αντιπαράθεση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, πιστεύει ο Pauken, αλλά μόνο «αν το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον επιλέξουν να ξεκινήσουν και να πυροδοτήσουν εμπορικούς πολέμους» αντί να καθίσουν και να κλείσουν μια «μεγάλη συμφωνία».